Od wielu lat stale podejmujemy próbę rozwiązania problemu ciężkich tornistrów. Jej celem jest uświadomienie dzieciom i ich rodzicom, jakie skutki niesie za sobą obciążanie kręgosłupa, nieprawidłowe noszenie plecaka, a także wprowadzenie rozwiązań, które na trwałe wyeliminują problem zbyt ciężkich tornistrów oraz wpłyną na zmniejszenie wagi tornistrów noszonych przez uczniów.
Główny Inspektor Sanitarny opierając się na wynikach międzynarodowych badań nad zachowaniem zdrowotnymi dzieci i młodzieży przedstawia zalecenia dotyczące właściwego doboru tornistra / plecaka szkolnego, a także wskazania jak prawidłowo zapakować i kontrolować jego właściwe użytkowanie:
• waga tornistra nie powinna przekraczać 10 do 15% masy ciała ucznia;
• powinien posiadać usztywnioną ściankę przylegającą do pleców;
• jego ciężar powinien być rozłożony symetrycznie;
• cięższe rzeczy powinny być umieszczone na dnie, a lżejsze wyżej;
• tornister powinien mieć równe, szerokie szelki;
• długość szelek powinna umożliwić swobodne wkładanie i zdejmowanie jednocześnie zapewniając jak najlepsze przyleganie tornistra do pleców;
• zalecane jest dodatkowe zapięcie spinające szelki z przodu klatki piersiowej;
• tornister należy nosić na obu ramionach;
• konieczna jest kontrola rodziców nad zawartością tornistra, aby zapobiec zabieraniu przez uczniów nadmiernej ilości zbędnych rzeczy.
Nadmierna waga tornistra może powodować nasilenie bólów pleców, ma wspływ na zmniejszenie pojemności płuc, może sprzyjać kształtowaniu nieprawidłowej statyki ciała i w efekcie skrzywieniom kręgosłupa. Na przekroczenie wagi tornistrów / plecaków uczniów mają wpływ przede wszystkim czynniki takie jak:
• obciążenie podręcznikami i zeszytami z przedmiotów, które nie były objęte w programie nauczania w danym dniu;
• noszenie dodatkowych słowników i książek;
• noszenie przedmiotów nie związanych bezpośrednio z programem nauczania, takich jak: pamiętniki, albumy, zabawki, butelki z napojami;
• rodzaj materiału, z jakiego został wykonany tornister lub plecak (waga pustego tornistra waha się od 0,5 kg do 2 kg);
• niewystarczający nadzór nad zawartością tornistrów.
Nasza szkoła od wielu lat może pochwalić się (szczególnie w klasach młodszych) prowadzonymi działaniami wychowawców mającymi na celu walkę z tym problemem. Dzieci korzystają z możliwości pozostawiania w szafkach szkolnych przyborów plastycznych.
Wielu wychowawców udostępnia również szafki w klasie, by dzieci pozostawiały w szkole niewykorzystywane w domu, np. wyprawki, słowniki ortograficzne itp. Wyznaczane są również miejsca do pozostawiania w szkole podręczników, które w danym dniu nie są używane. Pogadanki, poszukiwanie informacji, wyrywkowe sprawdzanie wagi tornistrów - w formie konkursów, pedagogizacja rodziców, mają wyeliminować problem ciężkich tornistrów.
W tym roku szkolnym, prócz pedagogizacji rodziców (również przyszłych klas pierwszych), zaplanowane są jednogodzinne zajęcia profilaktyczne w każdej klasie I – III, a także konkurs dla dzieci zgodny z tematyką akcji.
Anna Piontek – nauczyciel